Imprezy i wycieczki | Biuro | Kontakt

26 lipca 2014 r. ponad 60 osób zebrało się na ósmą w tegorocznej edycji „Sobotę z przewodnikiem”. Tematem przewodnim spotkania była al. Grunwaldzka. Spotkanie poprowadzili przewodnicy PTTK Brygida Gawron i Grzegorz Rembacz. Uczestnicy pomimo upału chętnie poznawali historię jednej z najważniejszych ulic Elbląga o niezwykle bogatej historii.

Tym razem wyruszyliśmy na poznawanie al. Grunwaldzkiej. Jest to dawny trakt wiodący od nowomiejskiej Bramy Holenderskiej usytuowanej pierwotnie na osi ul. Giermków w kierunku Pasłęka. Brama ta po raz pierwszy pojawiła się w źródłach pisanych w latach pięćdziesiątych XIV w. W XVII w. wybudowano nową bramę o tej samej nazwie, w okolicy dzisiejszego Placu Grunwaldzkiego, który właśnie od niej przyjął swą pierwotną nazwę – placu przy Bramie Holenderskiej. Brama ta została rozebrana w 1786 r. Po obu stronach traktu rozciągały się łąki i pola mieszczan Nowego Miasta. Zabudowania znajdowały się tu tylko sporadycznie.

W latach 30-tych XIX w. pojawiła się na planie miasta ulica Holenderska (Hollenderstrasse), która kończyła się na Kumieli. Dopiero z chwilą wybudowania w 1850 r. linii kolejowej i dworca, ulicę tę przedłużono do granic miasta. W pobliżu linii kolejowej ulokowały się fabryki Schichua i Komnicka. Nastąpił rozwój tej części miasta, wzniesiono nowe kwartały zabudowy. W 1870 r. przy Placu Grunwaldzkim wzniesiono budynek dla Urzędu Powiatowego, który otrzymał formę piętrowej eklektycznej kamienicy. Jednak wybuch I wojny światowej, powojenna recesja i kryzys spowodowały zahamowanie rozwoju tej części miasta. Zdążono zabudować tylko część kwartałów między ulicami: Grunwaldzka, Żeromskiego, Ogrodowa, Polna. Po I wojnie światowej ulica Holenderska zmieniła nazwę na Tannenberg Allee.
Dalsza zabudowa nastąpiła w latach 20-tych i 30-tych XX w., ale były to już skromniejsze osiedla mieszkaniowe i pojedyncze budynki mieszkalne.

Najbardziej reprezentacyjna zabudowa Alei Grunwaldzkiej znajduje się pomiędzy ulicami Polną i Żeromskiego. Wśród budynków wyróżniają się nr 51, 57 i 63 o elewacjach pokrytych żółtą licówką z bardzo bogatym eklektycznym detalem. Dom pod nr 63 zwany był „Domem Kataryniarza”, to w tym budynku mieszkała rodzina obecnej kanclerz Niemiec Angeli Merkel. W monumentalnym budynku pod nr 45 znajdował się przed wojną konsulat szwajcarski. Wyróżnia się również modernistyczny budynek nr 31 z lat 30-tych XX w. o klinkierowej elewacji. Za nim znajdują się budynki dawnej serowarni.

Również i współcześnie Aleja Grunwaldzka jest jedną z najważniejszych ulic naszego miasta. W latach 70-tych XX w. wybudowano tu dworzec PKS, który w latach 2003-2004 przeszedł gruntowną modernizacją. Powstała też filia Politechniki Gdańskiej, która w roku 1998 została przekształcona w Państwową Wyższą Szkołą Zawodową, a w 2011 r. oddano do użytku nowe skrzydło szkoły. Przy Alei Grunwaldzkiej w 2007 r. otwarto również nowoczesne Centrum sportowo-biznesowe.

Jeszcze raz dziękujemy uczestnikom za tak liczne przybycie i zapraszamy na kolejną „Sobotę z przewodnikiem”, która odbędzie się 2 sierpnia 2014 r. Zbiórka o godz. 10⁰⁰ przy Bramie Targowej. Uczestnicy poznają „Siedem cudów Starego Miasta”.

Brygida Gawron, Grzegorz Rembacz